Plantgezondheid en fytosanitair
Residu op sierteeltproducten
Door het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen kunnen residuen achterblijven op behandelde gewassen. Voor groente en fruit gelden wettelijke residunormen; voor sierteeltproducten niet. Toch zijn steeds meer tuincentra en andere retailers onder druk van milieuorganisaties eisen gaan stellen qua residuen op sierteeltgewassen. Dit roept allerlei nieuwe vragen op. Om meer inzicht te krijgen in residu hebben handelsbond Anthos en LTO Vakgroep Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen onderzoek laten uitvoeren en er is een leaflet met tips opgesteld: download hier.
Ambitie Plantgezondheid 2030: Gezonde teelt, gezonde toekomst
LTO Nederland heeft een Ambitie-document Plantgezondheid 2030 opgesteld met als titel "Gezonde teelt, gezonde Toekomst".
In 2030 is de Nederlandse voedsel- en sierteelt wereldwijd koploper in kwaliteit en volhoudbaarheid. De positie heeft de sector verworven op basis van:
1 Gezonde planten
2 Gezonde leefomgeving
3 Gezonde markt
Klik HIER om het document te downloaden.
Xylella fastidiosa
Xylella fastidiosa vormt een grote bedreiging voor de boomkwekerij, sierteelt en handel. De bacterieziekte is in de EU een quarantaine-organisme en heeft een groot aantal waardplanten. Daaronder bijna het gehele boomkwekerijsortiment, een aantal vaste planten en kuip- en potplanten.
Xylella fastidiosa bevindt zich in de houtvaten van een plant. De bacterie wordt verspreid door zuigende insecten (met name cicaden, bijvoorbeeld het spuugbeestje) die zich voeden met het sap uit de houtvaten. Deze insecten nemen Xylella fastidiosa heel efficiënt op en kunnen binnen korte tijd andere planten besmetten. Als u onbewust een besmette plant op uw bedrijf binnenhaalt, bestaat het risico dat Xylella fastidiosa via cicaden overgedragen wordt op andere planten op uw bedrijf of in de directe omgeving. In verband met de grote gevolgen van een uitbraak is alertheid geboden!
Maatregelen bij vondst of uitbraak
Bij een uitbraak van Xylella worden verstrekkende maatregelen van kracht, gericht op uitroeiing van de bacterie. Deze maatregelen houden in dat er een besmet gebied wordt ingesteld, waarbinnen de geïnfecteerde planten zich bevinden, met een bufferzone erom heen van 2,5 km die 5 jaar in stand kan blijven (afhankelijk van de uitroeiingsmaatregelen en de monitoringsresultaten).
Uit de afgebakende gebieden mogen geen waardplanten worden verhandeld. Het aantal waardplanten is groot (> 400, waaronder een groot deel van het boomkwekerijsortiment, tuin- en terrasplanten en een aantal potplanten).
Wanneer duidelijk van buitenaf recent een besmetting met Xylella is binnengebracht, de besmetting direct is uitgeroeid en het aannemelijk is dat verspreiding van de bacterie niet heeft kunnen plaatsvinden, dan is geen afbakening nodig. Afbakening is ook niet nodig wanneer Xylella gevonden wordt in een omgeving die fysiek beschermd is tegen de insecten die de bacterie kunnen overbrengen.
Toetsingsvereiste voor afgifte plantenpaspoort
Voor Coffea, Lavandula dentata, Nerium oleander, Olea europea, Polygala myrtifolia en Prunus dulcis geldt dat een laboratoriumtoets vereist is voordat deze planten in de handel worden gebracht. Bedrijven die deze planten telen kunnen hiertoe contact opnemen met de Naktuinbouw.
Deze toetsingseisen gelden ook voor import van deze planten uit landen buiten de EU.
Preventie en alertheid noodzakelijk
Hoewel Nederland nog Xylella vrij is, is de vrees groot dat de bacterieziekte het land alsnog binnen komt. Alertheid hierop is geboden. Snel elimineren is dan van groot belang. De LTO Vakgroep Bomen, Vaste Planten en Zomerbloemen blijven hameren op alertheid en preventie, samen met andere vakorganisaties, de NVWA en Naktuinbouw. Bekijk hier een video van de NVWA (2022) over het gevaar van Xylella.
De aandachtspunten voor preventie zijn genoemd in de Xylella folder en nader uitgewerkt in een leidraad fytosanitaire preventie Xylella. Download hier de laatste versie (najaar 2022).
Als u naar aanleiding van dit bericht vragen heeft, kunt u contact opnemen met:
Jan Veltmans, 06-54220132
Anneke van Dijk, 06-11365628
Bufferzones bacterievuur
De regeling bufferzones bacterievuur is een wettelijke regeling. De regeling biedt kwekers in aangewezen gebieden (bufferzones) extra bescherming van waardplanten van bacterievuur (waaronder vruchtbomen, meidoorn). De bescherming bestaat uit:
- een aanplantverbod waardplanten voor niet bedrijfsmatige doeleinden;
- een bestrijdingsplicht;
- inspecties in de groene ruimte op bacterievuur (door boomkwekers vrijwillig betaald).
Deze wettelijke regeling is de enige regeling die, uit oogpunt van fytosanitaire preventie, maatregelen oplegt aan beheerders van de groene ruimte en particulieren in een bepaald gebied (bufferzone).
Het verbod op aanplant van waardplanten geldt niet in uitzonderingsgebieden waarin de meidoorn een landschappelijk bepalende rol speelt.
Export mogelijk naar bacterievuurvrije gebieden
De bufferzones bacterievuur zijn voor de boomkwekers in Nederland een groot goed, omdat export van vatbare boomkwekerijgewassen naar bacterievuurvrije gebieden in andere EU-lidstaten en derde landen mogelijk is.
Zowel de aanwijzing van deze uitzonderingsgebieden, als de begrenzing van de bufferzones, worden door een ministeriële regeling vastgesteld. Vanwege het belang van de bufferzones bacterievuur voor de boomkwekerijsector heeft het Ministerie van EZ aan de LTO Vakgroep Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen gevraagd om een rol te vervullen bij de aanpassing van de uitzonderingsgebieden en de begrenzing van de bufferzones bacterievuur.
De rol van LTO bestaat uit het consulteren van direct betrokkenen en waar nodig het organiseren van een overleg en zorgen voor verslaglegging. De NVWA zorgt voor inhoudelijke ondersteuning en informatiemateriaal.
Bekijk op de site van de NVWA meer informatie over de bufferzones bacterievuur. Naktuinbouw voert in de bufferzones extra controle uit.
Voor meer informatie kunt u ook contact opnemen met Anneke van Dijk, avdijk@lto.nl. Telefoon: 06-11365628.
Vertegenwoordigingen Plantgezondheid en Fytosanitair
Op het vlak van Plantgezondheid en fytosanitair neemt de LTO Vakgroep Bomen, Vaste planten en Zomerbloemen deel aan de volgende overlegorganen.
Overleg orgaan | Vertegenwoordiger LTO Vakgroep |
---|---|
Stuurgroep Plantgezondheidsfonds LTO Plantaardig | Jan Veltmans |
Klankbord Gewasbescherming & Mineralen | Jan Veltmans |
Klankbord Boomkwekerij NVWA | Jan Veltmans |
Commissie Fyto Raad voor de Boomkwekerij | Jan Veltmans |
MPS College belanghebbenden Honselersdijk | Vacature |
MPS College van Deskundigen | Stefan de Frankrijker (Van der Salm) |