Het webinar was een initiatief van de LTO Cultuurgroep Laanbomen. Bestuurslid en boomkweker Alwin Klanderman legde de aanleiding uit: „We horen uit het veld allerlei vragen, zoals: Hoe moet je omgaan met kwekersrecht? Hoe kun je zien of er kwekersrecht op een ras zit? Hoe vraag je zelf kwekersrecht aan?”

Daarna vertelde Leen Ruijgrok over zijn eigen Acer campestre Street Pillar (‘Ruijgrok’) die met kwekersrecht is beschermd. „Kwekersrecht biedt voor ons toegevoegde waarde”, zei de kweker uit Randwijk. „We zijn er best lang mee bezig geweest. Het DUS-onderzoek is net afgerond, we wachten nog op het rapport.” De handelsnaam Street Pillar is zelf verzonnen. „De naam zegt iets over de boom en is in verschillende talen makkelijk uit te spreken.”

Andere kwekers doen de vermeerdering; het gebeurt onder licentie waarvan het beheer bij Plantipp ligt. „We kunnen het niet zelf, daarom doen we het in samenwerking met verschillende kwekers in Nederland, Duitsland, Polen en Frankrijk.”

Nieuw ras moet voldoen aan UPOV-eisen

In Nederland voert Naktuinbouw DUS-onderzoek uit naar nieuwe rassen. DUS staat voor Distinct (is het nieuwe ras onderscheidbaar van alle bestaande rassen), Uniform en Stable (is het nieuwe ras stabiel, ofwel behoudt het zijn eigenschappen na vermeerdering). „Met DUS onderzoeken we of een nieuw ras voldoet aan de UPOV-eisen, de International Union for the Protection of New Varieties of Plants”, legde Marco Hoffman op het webinar uit.

De taxonoom van Naktuinbouw en Raad voor plantenrassen liet Europese ontwikkelingen zien rond kwekersrecht. Het aantal aanmeldingen van siergewassen schommelt jaarlijks rond 1.400-1.800; hiermee is het de grootste gewasgroep. „Relatief veel visueel aantrekkelijke gewassen, maar ook bomen.”

Status kwekersrecht in rassenregister

De Naamlijsten Houtige gewassen en Vaste planten geven een goed overzicht van alle rasnamen en handelsaanduidingen die geregistreerd zijn en op de markt zijn. „Kwekersrecht zie je op de naamlijsten aan de afkorting PBR, Plant Breeders’ Rights.” De lijsten zijn echter niet actueel. „Wilt u het zeker weten en de Nederlandse of EU-status van een ras en kwekersrecht zien? Zoek dan in het Nederlandse Rassenregister of EU-Rassenregister.”

Wilt u zelf kwekersrecht aanvragen, dan is het belangrijk om dit tijdig te doen. „Het ras mag niet langer dan 1 jaar op de markt zijn voordat u kwekersrecht aanvraagt, anders is het niet nieuw meer”, stelde Sjoerd Bijl op het webinar. „En is het ras langer dan 6 jaar op een buitenlandse markt, dan is niet meer te beschermen op de Nederlandse markt.”

Merknaam als rasnaam mag juridisch niet

Merkenrecht is anders dan kwekersrecht, er gelden ook andere eisen voordat merkenrecht is toegekend. „Houd merkenrecht goed gescheiden van kwekersrecht”, adviseerde de jurist van Plantum. „Een merknaam gebruiken als rasnaam? Dat wordt geweigerd door het merkenrechtbureau. En als een merknaam wordt gezien als rasnaam, dan verliest het merk zijn onderscheidend karakter.”

Merkenrecht is bovendien een ongetoetst recht. „Het merkenrechtbureau kijkt niet in het register of er al andere merken zijn die op uw merk lijken. Dat moet u zelf onderzoeken. En bij elk intellectueel eigendomsrecht bent u zelf verantwoordelijk voor de handhaving.”

Binnenkort kunt u de presentaties en uitleg van Marco Hoffman en Sjoerd Bijl op het webinar terugkijken via LTO-YouTube.

Arno Engels