Op deze vragen probeert de Zundertse innovatiekring rond weerbaar telen, die onder begeleiding van René van Gastel (GroeiBalans) loopt vanuit LTO Bomen en Treeport Zundert, antwoorden te krijgen. Afgelopen jaar zijn in een brede samenwerking, waarbij ook Deltae Innovation Solutions, Wolky Tolky, installatiebedrijf Stan van Eekelen en waterschap Brabantse Delta zijn betrokken, praktijkproeven met druppelirrigatie en haspelberegening gestart op drie boomkwekerijen. De proefpercelen zijn voorzien van WolkyTolky-meetstations, met bodemsensoren erbij die de waterbalans per perceel inzichtelijk maken.

Handmatig en automatisch aansturen

Op het eerste bedrijf ligt druppelirrigatie; hier wordt in eenzelfde teelt handmatig aansturen (op gevoel van de kweker) vergeleken met automatische aansturing (op gewas- en grondbehoefte). Het tweede bedrijf gebruikt in eenzelfde teelt deels druppelirrigatie en deels haspelberegening. De druppelirrigatie wordt automatisch aangestuurd middels een weerstation met vochtsensoren. De kweker stuurt de haspel aan op basis van gevoel, maar er vinden ook metingen plaats om het gevoel te ondersteunen. Het derde bedrijf past in eenzelfde teelt haspelberegening toe: enerzijds handmatig en anderzijds automatisch met een hightech-sproeikop op de haspel die verbonden is met het weerstation en bodemsensoren.

Er zijn verschillende factoren die invloed kunnen hebben op de gewasgroei, zeker in een buitenteelt. In de proeven wordt de gewasgroei gemonitord vooral in relatie tot het bodemvocht en de relatieve luchtvochtigheid (RV).

Veel inzicht in waterhuishouding

Vlak voor kerst kwamen de deelnemende partijen bij GroeiBalans bij elkaar om de proeven te bespreken. Door de regenval was watergeven via druppelslangen of via een haspel beperkt of helemaal niet nodig. Het was een goed groeiseizoen, concludeerden de kwekers over 2024, maar een slecht schoffelseizoen door de nattigheid.

Dankzij de metingen van de weerstations en bodemsensoren hebben zij wel veel inzicht verkregen in de waterhuishouding van de percelen, de verdamping van grond en gewas alsmede de gewasgroei. Daarnaast is veel geleerd over de aansturing van watergeeftechnieken.

De proeven lopen door in 2025. Dan zal ook gekeken worden naar gewasbescherming: met optimaal watergeven wil je een geleidelijke gewasgroei bereiken, betekent dit dan ook een weerbaardere teelt en dat er minder gewasbescherming nodig is?

Ook vragen de betrokkenen zich af wat het effect is van schoffelen op de RV: daalt of stijgt deze? En wat doet dit dan met de gewasverdamping ofwel de sapstroom en daarmee de groei? Algemeen geldt dat een gewas groeit bij een optimale RV 70-80%.

Arno Engels