Kip en ei

De voortdurende onduidelijkheid komt door de politieke verdeeldheid in het Verenigd Koninkrijk. Het Britse parlement heeft besloten te willen praten over het Terugtrekkingsakkoord tussen EU en VK, maar wil meer tijd voor behandeling. Het Europees Parlement, wijs geworden door de ervaringen van de laatste drie jaar, wil pas stemmen over de deal als zeker is dat het Britse Lagerhuis inhoudelijk akkoord is. Daarmee is de deadline van 31 oktober onhaalbaar.

Om het gevaar voor een ‘no-deal’ Brexit van tafel te krijgen, had het Britse parlement Boris Johnson al gedwongen om Brussel om drie maanden uitstel te vragen. Dit verzoek ligt in Brussel en dus kan de Europese Unie daar nu positief op antwoorden. Maar politiek gedoe zorgt voor een blokkade. Johnson wil namelijk maar wat graag verkiezingen, want hij doet het goed in de peilingen. Een meerderheid in het Lagerhuis lonkt en daarmee vijf jaar in het zadel. Het voorstel is 12 december. Oppositieleider Jeremy Corbyn heeft hier uiteraard geen belang bij en wil eerst dat Brexit zonder deal van tafel gaat. Om druk op de ketel te houden, en zo Johnson te helpen, dringt Frankrijk in het EU-overleg aan op een kort uitstel. Maandag 28 oktober stemt het Britse Lagerhuis of er verkiezingen komen. Het heeft er alle schijn van dat de Europese Unie dat eerst even wil afwachten. Het VK hoopt echter op een uitspraak van Brussel. Kip en ei dus.

Samenvatting voor ondernemers

Volgt u het nog? Brexit gaat op 31 oktober niet door. Daar is iedereen het wel over eens. Er komt een nieuwe datum. Hopelijk weten we maandag of dinsdag (28 of 29 oktober) wat het wordt. Voorlopig kan de handel met het VK ongehinderd verder. Maar vroeg of laat krijgen we weer een nieuwe deadline. Misschien dat het Britse Lagerhuis en het Europees Parlement tegen die tijd wel akkoord zijn met het voorliggende Terugtrekkingsakkoord. In dat geval krijgen we een overgangsperiode waarin de handel óók ongehinderd door kan, in ieder geval tot eind 2020.

Vrijhandel en gelijk speelveld

Als het Terugtrekkingsakkoord eenmaal van kracht is, is het VK niet meer lid van de EU. Dan starten de onderhandelingen tussen EU en VK over een handelsverdrag. De kans is klein dat dat eind 2020 rond is. Een handelsverdrag overeenkomen én ratificeren kost al snel vijf jaar. Het VK kan volgens het Terugtrekkingsakkoord tot uiterlijk 1 juli 2020 om maximaal twee jaar uitstel van de deadline vragen. Een deadline dus voor de deadline. Die zou dan kunnen opschuiven naar eind 2022. Tegen die tijd kan het politieke landschap er weer heel anders uitzien.

LTO zet in op een gelijk speelveld en ongehinderde handel tussen het VK en de EU. Hierbij wordt intensief samengewerkt met andere landbouworganisaties in Europa, waaronder de Britse landbouworganisatie National Farmers’ Union NFU). De NFU wil ook ‘frictionless trade’ en geen verlaging van de kwaliteitsstandaarden. Maar als het VK handelsakkoorden gaat sluiten met andere landen, bijvoorbeeld de Verenigde Staten, wordt dat ingewikkeld. De productiestandaarden in de VS wijken af van de Europese. Buiten Europa is er sowieso minder aandacht van kopers en consumenten voor milieu, klimaat en dierenwelzijn. Als de productiestandaarden in het VK worden afgezwakt, wordt de afzet van onze producten in het VK bemoeilijkt. Op de langere termijn dus geen goed uitzicht.

Andere complicaties

Voor ondernemers valt het in de categorie klein leed, maar het nieuwe Brexit-uitstel betekent dat het VK ook met een kandidaat moet komen voor de nieuwe Europese Commissie. Dat zal piepend en knarsend gebeuren, want Johnson had immers beloofd dat Brexit op 31 oktober ‘do or die’ zou plaatsvinden. De 78 Britse Europarlementariërs zitten nog even in het Europees Parlement; drie Nederlandse ‘reserve’ Europarlementariërs moeten nog wachten. Als Brexit een feit is, krimpt het Europees Parlement van 751 naar 705 leden, maar groeit het Nederlandse contingent van 26 naar 29.

Zo lang het VK lid is van de EU, betaalt het ook mee aan de EU-begroting. Dit is positief, onder andere voor het Gemeenschappelijk Landbouw Beleid (GLB) maar het betekent ook dat besluitvorming over de EU-begroting 2021-2027 wordt opgeschoven. Het is sowieso al duidelijk dat dit akkoord er in 2020 niet meer komt.

“Brexit aan Zee” op 31 oktober in IJmuiden was bedoeld als uitzwaaifeest en een afscheid van een oude vriend, het Verenigd Koninkrijk. Het zal ongetwijfeld doorgaan, want mensen kunnen wel een opkikker gebruiken na drie jaar Brexit-discussies. Ondernemers laten ons weten ‘Brexit-moe’ te zijn. Begrijpelijk. Brexit was namelijk een heel slecht idee en dat is het nu helemaal.

Klaas Johan Osinga, kjosinga@spam-protectlto.nl