Reden voor LTO om nog maar eens iedereen op de feiten te drukken.

Die feiten zijn:

-          Er is geen akkoord over de status van de grens tussen de Ierse Republiek en Noord-Ierland

-          Een tijdelijke oplossing is dat het Verenigd Koninkrijk tijdelijk binnen de Europese interne markt en douane-unie blijft. Maar dit is voor veel Brexiteers onacceptabel dus krijgt Theresa May dat door haar Parlement? De Britse oppositie gaat haar ook niet steunen want die willen nieuwe verkiezingen. Zeer onzeker dus.

-          Theresa May heeft van de week in Brussel ook aangegeven dat die zogenaamde overgangsperiode iets langer kan gaan duren dan tot eind 2020. Dat maakt het voor de Brexiteers nog moeilijker te verteren. De Britse conservatives gaan continue met elkaar rollend over straat. De Europese Commissie heeft er dan ook nog niet op gereageerd.

-          Het alternatief is de zogenaamde Ierse ‘backstop’.  Dit is Engels voor ‘vangnet’, zoals een groot net achter een voetbaldoel. Dit zou betekenen dat Noord-Ierland binnen de Europese interne markt en douane-unie blijft. Dan is er dus geen zichtbare Ierse grens. Maar dan moeten er wel inspecties gaan plaatsvinden tussen Noord-Ierland en de Groot Brittannië. Dat is onverteerbaar voor de Noordierse DUP, coalitiepartner van Theresa May’s regering. Kortom: een ‘no go’.

-          Als dit niet tot een oplossing leidt, is de inschatting dat na 29 maart 2019 er grote problemen gaan ontstaan bij het veer naar Engeland en bij de Kanaaltunnel. Volgens één van de schattingen zou een op zich redelijke inspectie van 45 seconden per vrachtwagen bij de Kanaaltunnel kunnen leiden tot een file van 20 km. En dat is aan de Europese zijde. Aan de Britse zijde is men nog helemaal niet voorbereid. Kortom: chaos dreigt. En daarmee grote economische schade. Die schade daalt heel snel neer bij onze boeren en tuinders, waar de productie immers is ingepland.

-          Minister Schouten van Landbouw heeft al laten weten in maart 2019 menskracht tekort te komen voor een snelle afhandeling van exportinspecties en papierwerk. Ze wil mogelijk menskracht onttrekken aan de afdelingen die met export naar andere landen bezig zijn. Dat zou dan daar tot problemen kunnen leiden.

-          Als producten niet naar het VK kunnen, zullen andere markten gezocht moeten worden. Dat kan daar tot prijsdruk leiden. Met andere woorden: de hele sector kan getroffen worden.

Hoe deze gordiaanse knoop wordt doorgehakt is geheel onzeker. In Brussel zijn we wel gewend aan marathonvergaderingen en deadlines. Kennelijk is de druk nog niet hoog genoeg. Het kan allemaal nog goed komen, maar het verschil met eerdere situaties is dat de Britse politiek zo onstabiel is.

LTO wil dat de handel met het VK ongehinderd door kan gaan na 29 maart 2019. Hierover hebben we snel duidelijkheid nodig want boeren en tuinders plannen nu hun productie in 2019. Deze lobby wordt samen met de hele sector volop gevoerd in Brussel en Den Haag. Op 25 oktober brengt LTO-voorzitter Marc Calon ook een bezoek aan Londen om samen met Europese partners aan te dringen op praktische oplossingen zodat de handel door kan gaan.

Ons advies aan ondernemers, ook al lever je niet eens aan het Verenigd Koninkrijk, is om het gesprek aan te gaan met jouw afnemers/exporteurs/coöperatie/telersvereniging met de volgende vragen:

-          Ben je al met de Brexit bezig?

-          Wat kan ik als jouw leverancier/lid verwachten? Kan ik nu al iets doen in mijn teeltplan/rassenkeuze/productieplanning voor 2019

-          Wat spreken wij af, mocht de Brexit onverhoopt in de soep lopen?

Zolang er geen politiek akkoord is, kan dit geen uitstel lijden. Wacht niet tot 29 maart 2019, want dan valt er in het geval van een harde Brexit weinig meer af te spreken.

Mocht je rechtstreeks aan afnemers in het Verenigd Koninkrijk leveren, zorg dan in ieder geval tijdig voor korte lijnen met die afnemers zodat je in een noodsituatie (vrachtwagen staat vast in een file van 20 km voor de kanaaltunnel) kan communiceren.

Klaas Johan Osinga

LTO Nederland